Den Haag

Een groot deel van de Joodse onderduikers in Nederland werd in de Tweede Wereldoorlog opgejaagd en verraden door landgenoten. Uit een onderzoek naar 230 Nederlandse ‘jodenjagers’ blijkt dat 96 procent lid was van een nationaalsocialistische organisatie, waarvan de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) met 82 procent het meest populair was. De NSB was in 1931 opgericht door de Nederlander Anton Mussert. Van 1942 tot 1945 werd hij gezien als de leider van Nederland. Na de bevrijding werd hij ter dood veroordeeld en geëxecuteerd.Vele andere Nederlanders namen deel aan de jodenjacht. Eén van de meest opzienbarende verhalen is het verhaal van Ans van Dijk. Zij was een Joodse vrouw die met de Duitsers samenwerkte en andere joden aangaf. Aan het begin van de oorlog dook Van Dijk zelf onder. In 1943 werd zij gearresteerd door de Nederlander Peter Schaap van het Bureau Joodse Zaken van de Amsterdamse politie. Van Dijk werd vrijgelaten nadat zij had toegezegd met de Duitsers mee te werken. Al snel vormde Van Dijk de motor van een groep joodse vrouwen die op joden jaagde. Zo verraadde Van Dijk zelfs haar broer en zijn hele familie.Na de oorlog was Van Dijk ter dood veroordeeld en in 1948 werd het vonnis voltrokken door een vuurpeloton. Van Dijk was niet de enige Nederlander die joden aangaf bij de Duitsers. Zo waren er bijvoorbeeld bij de arrestatie van de familie Frank een aantal Nederlanders betrokken.Eén van de meest gewelddadige politieafdelingen was het Judenreferat in Den Haag. Deze afdeling stond onder leiding van Kees Kaptein. Hij stond erom bekend dat hij arrestanten mishandelde met een gloeiende pook en mannen in het kruis schopte ‘om hen onvruchtbaar te maken’. Naar eigen zeggen heeft Kaptien tussen de 1750 en 2000 joden overgeleverd. Hij werd na de oorlog ter dood veroordeeld als ‘het meest ernstige en afschuwelijke geval van de jodenvervolging’.